۲۴ مهر ۱۴۰۳ – ۲۰:۲۰

یکی از دوران های مهم و سرنوشت ساز فلسطین، سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ است. دورانی که در آن از انتخابات تا تفکیک سیاسی نوارغزه و کرانه باختری همه در این سال ها رخ داده است.در این بخش مروری خواهیم داشت بر این قطعه از سمفونی پر قصه فلسطین.

یکی از دوران های مهم و سرنوشت ساز فلسطین، سال های 2004 تا 2007 است. دورانی که در آن از انتخابات تا تشکیل دولت فلسطینی، درگیری فلسطینی فلسطینی تا عقب نشینی اسرائیل از غزه و در نهایت تفکیک سیاسی نوارغزه و کرانه باختری همه در این سال ها رخ داده است. در این بخش مروری خواهیم داشت بر این قطعه از سمفونی پر قصه فلسطین.

مرگ مشکوک عرفات و ترور شیخ احمد یاسین دو رهبر برجسته دو قطب جریان های فلسطینی یعنی تشکیلات خودگردان فلسطین و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین در سال 2004، شوک بزرگی به تحولات فلسطین بود. جایگزین شدن محمود عباس مسیری که عرفات در 3 سال پایان عمرش برای تشکیلات خودگردان انتخاب کرده بود را کاملا دگرگون کرد. در حماس هم اگرچه فرزندان و همفکران و شاگردان شیخ احمد یاسین مسیر را ادامه دادند، اما با عدم ورود به انتخابات و دولت داری، مانند شیخ احمد یاسین هم نظر نبودند.

با شروع سال 2005 با توافقی که میان تشکیلات خودگردان به رهبری محمود عباس با دیگر گروه های فلسطینی از جمله حماس برای برگزاری انتخابات به منظور تشکیل دولت فلسطینی در کرانه باختری و نوارغزه اتخاذ شده بود، انتفاضه تقریبا به خاموشی رفت و جریان ها وارد فضای انتخاباتی شدند.

در حالی که فضای انتخاباتی برقرار بود، عقب نشینی کامل رژیم صهیونیستی بواسطه عدم توانایی کنترل مقاومت از نوارغزه در سپتامبر 2005 و تخلیه کامل این باریکه، پیروزی بزرگی را تقدیم گروه های مقاومت در نوارغزه کرد و ماحصل انتفاضه را در نوارغزه برداشت کردند. عقب نشینی صهیونیست ها بدون هماهنگی و یا حتی مذاکره و امتیاز گیری از تشکیلات خودگردان، بسیار وجهه محمود عباس و حامیان پیمان اسلو را در مقابل مخالفان مسیر سازش دچار خدشه کرد.

سال 2005 ابتدا انتخابات شوراها برگزار شد. علی رغم مخالفت تشکیلات خودگردان در برگزاری انتخابات در غزه و الخلیل به عنوان پایگاه های جدی حماسی ها، اما این جنبش کرسی های زیادی کسب کرد که پیروزی 70 درصدی نابلس در قلب کرانه برای همگی شوکه کننده بود.

در این شرایط و بروز اختلافات داخلی در جنبش فتح، محمود عباس برای جلوگیری شکست در انتخابات بعدی، انتخابات پارلمان را از ژوئیه 2005 به ماه نخست 2006 عقب انداخت. اتفاقی که البته نتوانست محمود عباس را نجات دهد و نتایج حتی برای حماسی هم شوکه کننده بود. آنها توانستند اکثریت پارلمان را با 74 کرسی از 132 کرسی کسب  کنند.

پس از انتخابات و پیروزی حماس، پارلمان پیشین که در اختیار فتحی ها بود در یک اقدام غیر معمول قوانینی را تصویب کردند تا از اختیارات نخست وزیر انتخابی پارلمان کاسته و به رئیس تشکیلات خودگردان یعنی محمود عباس واگذار شود. این اقدام از سوی حماسی ها کودتای سفید نام گذاری شد

پارلمان جدید فلسطین بالاخره در حالی هنیه را به عنوان نخست وزیر انتخاب کرد که چالش و اختلافات حقوقی، بلوکه شدن پول تشکیلات خودگردان توسط اسرائیل و درگیری های مسلحانه میان طرفداران حماس و تشکیلات خودگردان در ماه های پایانی سال 2006 به اوج خود رسیده بود. در سال 2006 این درگیری ها و اختلافات که از سوی محمد دحلان مسئول امنیتی تشکیلات خودگردان دامن زده میشد، منجر به کشته شدن 260 نفر از طرفین فلسطینی شد.

هم چنین رژیم صهیونیستی پس از ربوده شدن شالیت یک سرباز اسرائیلی به داخل نوارغزه، اقدامات گسترده ای علیه حماس در کرانه باختری و نوارغزه آغاز کرد. رژیم صهیونیستی در نیمه دوم سال 2006 چندین حمله هوایی به غزه و دستگیری های گسترده انجام داد که در پی آن 4 وزیر دولت هنیه و 30 عضو پارلمان بازداشت و 505 فلسطینی دیگر به شهادت رسیدند.

تنش و درگیری های فلسطینی فلسطینی با میانجی گری سعودی ها به توافق مکه در ماه دوم سال 2007 منجر شد. براساس آن قرار شد دولت ملی متشکل از 9 وزیر از حماس، 6 وزیر از فتح و 9 و وزیر دیگر از دیگر جریان ها و مستقل ها تشکیل شود. حماس در این عقب نشینی حسن نیت خود را نشان داد و این دولت یک ماه بعد توافق از پارلمان رای اعتماد گرفت.

اما باز مسئله حل نشد. محمود عباس به عنوان رهبر تشکیلات خودگردان و دحلان که حالا دبیر امنیت ملی تشکیلات هم شده بود، همان مسیر قبل را دنبال کردند. به باور تحلیل گران آنها طرح یک ژنرال آمریکایی به نام دایتون را دنبال می کردند که براساس آن در پازل دولت و کنترل امنیتی به دنبال مجبور کردن حماس به واگذاری نتیجه انتخابات بودند.

اخبار و اطلاعات رسیده حاکی از تجهیز و آماده سازی 15 هزار نفر از عناصر سرویسهای امنیتی بود که به عباس و محمد دحلان سر سپردگی داشتند و خود را برای درگیری با جنبش حماس آماده میکردند.

از جمله اقداماتی که از سوی دحلان پس از توافق مکه انجام شد میتوان به توسعه گارد ریاست تشکیلات خودگردان،  فعالیت ایست بازرسی های امنیتی،  افزایش عملیاتهای آدم ربایی و ترورهایی اشاره کرد که توسط نیروهای وابسته دحلان انجام میگرفت اشاره کرد.  در ماه مه سال 2007،  22 نفر از فعالان حماس به دست عناصر امنیتی تشکیلات خودگردان ترور شدند.

وضعیت یاد شده جنبش حماس را به سمت اقدام سرنوشت ساز نظامی خود علیه جریان کودتاگر مزدور در داخل جنبش فتح و باطل کردن سناریوی خطرناک اسرائیلیها سوق داد و حماس در فاصله 3 روز در ششمین ماه سال 2007  توانست باریکه غزه را تحت کنترل خود بگیرد و دولت داری در کرانه باختری را واگذار کند. رژیم صهیونیستی پس از این اتفاقات محاصره نوارغزه را آغاز کرد و دوران جدید فلسطین و تفکیک کامل نواغره و  کرانه باختری از یکدیگر آغاز شد.