امتداد -گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود.
در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم تا گوشه‌ای از این مهجور بودن را جبران کنیم. هرچند جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمه‌‎سازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم را فراهم می‌کند. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی هفته و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.

خبرهایی از جشن تصویر سال؛ از حذف بخش رقابتی زیر ۲۵ سال تا دبیری افتخاری محسن خانجهانی
سیف الله صمدیان در نمایش ویژه فیلم مستند «بر سرخاک» ساخته محسن خانجهانی که درباره فرسایش و فرونشست خاک است و عصر شنبه ۲۵ آذر در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، از چند اتفاق جدید در بیست و یکمین دوره جشن تصویر سال خبر داد.
وی بیان کرد: از این پس، بخش مسابقه این رویداد محدود به افراد زیر ۲۵ سال نخواهد بود و همه علاقه‌مندان می‌توانند در آن شرکت کنند.
صمدیان از اضافه شدن بخش ویژه محیط زیست به بیست و یکمین دوره جشن تصویر سال خبر داد. وی همچنین، محسن خانجهانی را به عنوان دبیر افتخاری این بخش معرفی کرد و از تلاشش برای نمایش این آثار در یک گالری خاص و چاپ این آثار خبر داد.
ابهام‌زدایی از عکاسی در دوران قاجار و عکاس ناصرالدین شاه
در هفته‌ای که گذشت، علیرغم اینکه با سرمای بی سابقه و آلودگی هوای پایتخت مواجه بودیم اما رویدادهایی نیز برگزار شد که از آن جمله می‌توان به برگزاری نشست «شب عکاسی قاجار» در شامگاه شنبه ۲۴ آذر در فرهنگسرای نیاوران اشاره کرد که در این نشست، آرا و عقاید و یافته‌های تازه پژوهشگران عکاسی معاصر ایران ارائه شد.

کیانوش معتقدی در این مراسم، به آنتوان سوروگین عکاسی که اکثر عکس‌های موجود در دوران قاجار منسوب به او بوده است، اشاره و تاکید کرد که اشتباهات تاریخی بسیاری درباره آنتوان سوروگین وجود دارد؛ از آن جمله که بر اساس اسناد و عکس‌هایی که موجود است، می‌توان مطمئن شد که سوروگین درست است که در زمان ناصرالدین شاه زیست و کار کرده اما عکاسی نیست که توانسته باشد در دربار ناصری عکاسی کند و عکس‌های بسیاری که منسوب به اوست، در واقع توسط او عکاسی نشده است.
مهرداد اسکویی فیلمساز و عکاسی که او را بیشتر به عنوان مستندساز می‌شناسیم، نیز در این برنامه درباره مجموعه‌داری عکس سخن گفت و بر اهمیت مجموعه‌داری عکس و آرشیو کردن تاکید کرد.
«شاهد عینی نه صید و نه صیاد» در خانه هنرمندان
در هفته‌ای که گذشت، گرامیداشت بیست‌وپنجمین سال فعالیت انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران با عنوان «شاهد عینی | نه صید، نه صیاد؛ هم صید، هم صیاد» در سالن شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

در بخشی از برنامه، ویدئوی ویژه‌ای از سخنان محمود کلاری عکاس و فیلمبردار سینمای ایران پخش شد که وی در این ویدئو به عشق و علاقه سیف‌الله صمدیان به تصویر، عکاسی و فیلمبرداری اشاره و فعالیت‌های صمدیان را به «جنون تصویر» تعبیر کرد و از اشتیاق بی‌پایان او برای ثبت لحظات گفت.
در بخش دیگری از برنامه، سیف‌الله صمدیان در گفتگو با مهدی قاسمی، به تجربیات شخصی و نگاه متفاوتش به عکاسی و ثبت لحظات پرداخت و به اهمیت نقش عکاسان در انعکاس واقعیت‌ها و رویدادهای اجتماعی اشاره کرد. سپس، پروژه اخیر صمدیان درباره عکاسی از بازی‌های جام جهانی قطر از روی تلویزیون، پخش شد که این شیوه متفاوت از ثبت تصاویر ورزشی توجه حاضران را به خود جلب کرد.
در این مراسم، استادان و پیشکسوتان عکاسی مطبوعاتی همچون محمد صیاد، محمد فرنود، فرهاد سلیمانی، ساسان مویدی، سعید صادقی، نادر داوودی، رضا حافظ‌القران، مجید سعیدی، مرتضی نیکوبذل و جمشید بایرامی حضور داشتند.
رونمایی از قطعات خوشنویسی میرزامحمدرضا کلهر در یک دیوان حافظ
مراسم رونمایی از کتاب نفیس «دیوان حافظ» به قلم میرزامحمدرضا کلهر هنرمند خوشنویس فقید، شامگاه چهارشنبه ۲۸ آذر با حضور چهره‌های برجسته خوشنویسی همچون غلامحسین امیرخانی، مجتبی ملک‌زاده، محمد حیدری، حمید عجمی، صداقت جباری، علی شیرازی، امیر احمد فلسفی، الهه خاتمی، اسرافیل شیرچی، رضا یساولی، محمدعلی قربانی، محمد شهبازی، حسین غلامی، حمیدرضا قلیچ‌خانی، ایرج نعیمایی، رسول مرادی، محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری، محمد زرویی نصرآباد، امیر عبدالحسینی، کاوه علینقی مدیر انتشارات آبان و سیدشهاب‌الدین شکیبا مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری در گالری مؤسسه فرهنگی هنری نام برگزار شد.

موسسه فرهنگی هنری نام در راستای اهداف خود که ایجاد دسترسی عموم جامعه به آثار هنری فاخر در قالب محصولات فرهنگی متنوع است، این کتاب را که از مجموعه گنجینه حوزه هنری است، با همکاری انتشارات آبان و به همت امیر عبدالحسینی منتشر کرده است. این موسسه همچنین قصد دارد از سایر آثار هنری که معمولاً مردم امکان بهرمندی از آنها را ندارند محصولات کاربردی در زندگی روزمره‌شان تولید و منتشر کند. موسسه نام همچنین، در راستای اهداف مجموعه‌داری خود، حدود ۲۳۰۰ اثر فاخر هنری را در اختیار دارد.
در این مراسم، حمید عجمی توضیحاتی درباره تدوین این کتاب نفیس خوشنویسی، غلامحسین امیرخانی درباره خوشنویسی و تاثیر مجموعه‎‌داران در حفظ هنر خوشنویسی و علی شیرازی، امیراحمد فلسفی، مجتبی ملک زاده، حسین غلامی و ایرج نعیمایی درباره نقش میرزارضا کلهر در خوشنویسی معاصر سخن گفتند.
جمع‌آوری آثار هنری به بهانه برگزاری بزرگداشت سهراب سپهری و فروغ فرخزاد!؟
بعدازظهر پنجشنبه ۲۹ آذر، نشست خبری با عنوان نشست برای تشریح جزئیات ستاد بزرگداشت نود سالگی فروغ فرخزاد در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. علیرضا عزیزی مدیر و موسس ستاد بزرگداشت فروغ فرخزاد و سهراب سپهری در این نشست خبری با تاکید بر اینکه قصدش از برگزاری بزرگداشت فروغ فرخزاد و سهراب سپهری، اشاعه فرهنگ و هنر در داخل و خارج از کشور است، از برگزاری نمایشگاهی متشکل از ۹۰ اثر تجسمی، در روز ۷ دی در گالری آریانا خبر داد.
یکی از خبرنگاران در این نشست، درباره حواشی به وجود آمده حول فعالیت‌های این ستاد در برگزاری بزرگداشت سهراب سپهری و فروغ فرخزاد و فروش آثار هنری و ۷۰۰ هنرمندی که به امید راه‌اندازی بنیاد و موزه‌ای به نام ۲ چهره پرفروغ ادبیات و هنر (سهراب و فروغ)، آثار خود را به موسسه فرهنگی هنری فرهیختگان عصر هنر به مدیریت وی اهدا کرده‌اند، پرسید که عزیزی نیز تمامی ادعاهای مطرح شده درباره راه‌اندازی موزه و بنیاد را رد کرد و با شور درباره ادعاهای مطروحه سخن گفت.
وی گفت: مالکیت ۲ هزار اثر تجسمی موجود در گنجینه ما، با موسسه فرهیختگان عصر هنر به مدیریت من است و همه هنرمندان نیز این آثار را به موسسه و شخص من اهدا کردند. حقوق معنوی نیز مشخص است؛ همه شعرها، تصاویر فروغ و سهراب در اختیار حقوقی ما قرار دارد اما تعداد اندکی از هنرمندان از اطلاعات ما استفاده کردند و با توجه به وجود کپی رایت و اینکه به هنرمندان گفته شده بود خالق آثاری هستند که منحصراً برای این مجموعه تولید می‌شود، با این وجود این آثار سر از حراجی‌های داخل و خارج از کشور درآوردند و بدون توجه به کپی رایتی که در اختیار ستاد بود، تعدادی از هنرمندان آثار را برای مصارف شخصی خود مورد استفاده قرار دادند. درحال حاضر گنجینه ما دارای بیش از ۲ هزار اثر هنری است که از آنها نگهداری می‌شود و تمام مباحث مربوط به فروش آثار شایعه است.

عزیزی بیان کرد: از ۷۰۰ هنرمند مجموعه، تنها ۷ هنرمند معترض بودند که در خارج و داخل کشور، فضا را مسموم کردند اما ما سکوت کردیم. ما به دلیل حساسیت موضوع، چون کپی رایت باید رعایت می‌شد، فرم‌های حقوقی را به آنها دادیم که همگی امضا کردند و از ابتدا نیز می‌دانستند آثارشان اهدایی است. حتی من از خانواده سهراب سپهری هم برگه‌های مالکیت را گرفتم و حق کپی رایت در اختیار ما است. ما نام و قول موزه را در هیچکدام از برنامه‌های مان نیاوردیم، حتی فرم‌های حقوقی که هنرمندان امضا کردند، موجود است.
پیگیری‌های امتداد، حاکی از آن است که تعدادی از هنرمندانی که آثارشان را به تعبیری به ستاد بزرگداشت سهراب سپهری اهدا کرده‌اند، با توجه به قول و حرف مدیر این مجموعه مبنی بر راه اندازی یک موزه، بوده است. هرچند امضای فرم‌هایی که آنها را از هر گونه ادعا نسبت به آثارشان مبرا می‌کند، نیز جای تامل دارد! و اینکه برچه اساسی این هنرمندان که چهره‌هایی شاخصی نیز در میان آنها دیده می‌شود، اقدام به اهدای آثارشان کرده‌اند! به نظر می رسد این اقدام آنها، تنها می‌تواند در صورت انتقال آثارشان به موزه یا محلی برای نمایش آنها باشد که هنوز عملی نشده است.
به نظر می‌رسد، چندین سال پس از برگزاری بزرگداشت سهراب سپهری، حالا برگزاری بزرگداشت برای فروغ فرخزاد نیز به منظور دریافت آثار هنری از هنرمندان باشد.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
نمایشگاه «طراوات تکرار» در گالری هما، نمایشگاه «باغ روشنایی» در گالری سیحون، نمایشگاه «کفترباز» و «شرحی مختصر بر نور» در گالری سو، نمایشگاه «فقدان» در گالری باوان، نمایشگاه «صفر به توان صفر» در گالری نیان، نمایشگاه «پنج خط موازی» در گالری هفت ثمر، نمایشگاه آثار مهدی احمدی در گالری باشگاه، نمایشگاه «قاب های کوچک» در گالری ایده، نمایشگاه «یلدا» در گالری شیث و نمایشگاه آنلاین نقاشی امیرحسین خدمتگزار در گالری گلستان، از جمله نمایشگاه‌هایی است که علیرغم آلودگی هوا و همزمانی آن با شب یلدا، عصر جمعه ۳۰ آذر افتتاح می‌شوند.