امتداد-گروه هنر-عطیه موذن؛ «بازی خونی» دومین فیلم سینمایی بلند حسین میرزامحمدی است که امروز ۱۲ بهمن در دومین سانس از خانه جشنواره فیلم در برج میلاد نمایش داده می شود. این فیلم به یک واقعه تاریخی در آمل می پردازد و میرزامحمدی بعد از «کت چرمی» که یک اثر اجتماعی بود سراغ یک درام ملتهب با فضای سیاسی رفته است. خود میرزامحمدی البته تم مشترک هر ۲ کار را وجوه معمایی آنها می داند که اینجا به یک درام جاسوسی معمایی تبدیل شده است.
به بهانه اولین نمایش فیلم در سینمای رسانه گفتگویی با میرزامحمدی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
*چه شد که بعد از «کت چرمی» و فیلم اجتماعی سوژه فیلم «بازی خونی» برایتان جذاب شد؟
در پروژه «بازی خونی»، من و مسعود هاشمی‌نژاد (نویسنده) با همکاری یکدیگر، تلاش کردیم تا خوانشی متفاوت از یک رویداد تاریخی معاصر ارائه دهیم. هدف ما این بود که این رویداد را در قالب یک ژانر سینمایی به تصویر بکشیم. ما از ژانر جنایی معمایی در کارهای قبلی خود استفاده کرده بودیم و در اینجا نیز به سمت ژانر جاسوسی معمایی رفتیم که دارای زیرشاخه‌های مشترکی با ژانر قبلی بود. تلاش ما این بود که با رعایت قوانین ژانر، هم تجربه‌ای جدید در فیلم‌های دهه شصتی ایجاد کنیم و هم به واقعه‌ای تاریخی بپردازیم. در واقع، هدف اصلی ما خلق تجربه‌ای متفاوت در این نوع فیلم‌ها بود که چالشی جذاب برای مان محسوب می‌شد. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم این سوژه را با روایتی دراماتیک به فیلم تبدیل کنیم.
مهم‌ترین مسئله در هر فیلم، نحوه روایت آن است. باید روایت به گونه‌ای بیان شود که مخاطب با آن همراه شود، جزییات را حدس نزند یا روایت شعاری یا گل‌درشت نباشد. ما برای این کار، منابع مختلفی را از هر طیف و گروه مطالعه کرده‌ایم تا به یک مخرج مشترک برسیم که روایت ۶ بهمن چگونه باید در فیلم بیان شودموضوعات مربوط به دهه ۶۰، مضامین سیاسی زیادی دارند و بسیار مهم است که چگونه به آنها بپردازید تا برای مخاطب امروز، یعنی مخاطب سال ۱۴۰۳، جذاب باشد. باید نقاط مشترکی بین سلیقه مخاطب امروز و روایت‌های تاریخی آن دوره پیدا کرد.
*برخی کارگردانانی که سراغ دهه ۶۰ می‌روند، آثارشان فضایی ایدئولوژیک دارد یا ایده و پیام خود را به وضوح در فیلم‌هایشان نشان می‌دهند. شما چقدر تلاش کردید این اتفاق رخ ندهد؟
ببینید، موضوع فیلم ما بر اساس یک واقعه تاریخی واقعی مستند است که در ۶ بهمن ۱۳۶۰ در آمل رخ داده و درباره غائله و گروهی به نام «سربداران» است که با الهام از آموزه‌های خاصی، تصمیم می‌گیرند با مخفی شدن در جنگل‌های اطراف آمل، با یک قیام چریکی فوری، حمله ای را آغاز کرده و به شهر حمله کنند. مهم‌ترین مسئله در هر فیلم، نحوه روایت آن است. باید روایت به گونه‌ای بیان شود که مخاطب با آن همراه شود، جزییات را حدس نزند یا روایت شعاری یا گل‌درشت نباشد. ما برای این کار، منابع مختلفی را از هر طیف و گروه مطالعه کرده‌ایم تا به یک مخرج مشترک برسیم که روایت ۶ بهمن چگونه باید در فیلم بیان شود.
قطعاً بخش‌هایی از مستندات و واقعیت را در نظر گرفتیم، اما در سناریو، آن را دراماتیزه کردیم. ما به داستان و جنبه‌های دراماتیک آن پرداختیم. در این راستا، به شخصیت‌شناسی، موقعیت‌ها، کاشت بحران‌ها و نقاط عطف توجه کردیم و در واقع روی جزییات و ریزه‌کاری‌ها متمرکز شدیم. هدف ما این بود که محتوای فیلم به ویژه برای همه طیف‌های مخاطب جذاب باشد. فکر می‌کنم مهم‌ترین هدف در این نوع فیلم‌ها این است که مخاطبان را از ۲ قشر وسیع درگیر کند.
*یعنی «بازی خونی» یک فیلم صرفاً سیاسی برای گروه خاص نیست؟
خیر از نظر من نیست، ما در فرم به گونه ای حرکت کردیم که مخاطب با فضای متفاوتی روبه‌رو شود. سعی کردیم به مخاطب نشان دهیم که این فیلم می‌تواند اتمسفری متفاوت از سینمای رایج داشته باشد. در واقع، فضاسازی سینمایی ما باید به گونه‌ای باشد که جهانی خاص را ترسیم کند. شخصیت‌های آن جهان باید بخشی از دنیایی باشند که ما می‌سازیم. به همین دلیل، به جزییات فضاسازی و اتمسفر بسیار اهمیت داده‌ایم و از آنها ساده نگذشته‌ایم. در زمینه مدل دکوپاژ و تصویربرداری، تیم ما زحمت زیادی کشیده است. خلق صحنه‌ها چالش‌برانگیز بود و این کار سختی برای حفظ مخاطب در میانه ماجرا به حساب می‌آید. ما تلاش کردیم دوربینی را طراحی کنیم که مخاطب احساس کند در وسط ماجرا در حال حرکت است و فاصله‌ای بین خود و فیلم احساس نکند. بنابراین، خلق آن جهان و اتمسفر بسیار اهمیت دارد.
*معمولاً ساخت فیلم در فضای دهه ۶۰ چالش های نزدیکی به آن فضا را دارد به ویژه که اینجا قرار است نوعی جنگ را هم در برداشته باشد اینها چقدر محدودیت و سختی در کار به وجود آورد؟
ما در طول تولید با چالش‌های زیادی روبه‌رو بودیم. یکی از صحنه‌های سخت برای ما صحنه پایانی بود. ما با یک تیم درجه یک همکاری کردیم و همه اعضای تیم با انرژی مثبت و حس و حال خوبی کار می‌کردند. آقای سعید پروینی تهیه کننده حمایت بسیاری داشت و همکاری با او برایم خیلی خوب بود. در عین حال عوامل معمولاً می گفتند در این فیلم هیچ پلان آسانی نداریم. سکانس‌های جنگی و شهری داشتیم و مجبور بودیم یک خیابان بزرگ را در یکی از شهرهای استان گلستان، ببندیم تا سکانس‌های جنگی را بگیریم چون جنگ خاکریزی نبود بلکه یک جنگ شهری بود.
برای من مهم‌ترین مولفه این است که فیلم وقتی به نمایش در می‌آید، بستر گفتگو درباره‌اش فراهم شود و باعث برقراری دیالوگ و گپ و گفت بین ما به عنوان تیم سازنده، با رسانه‌ها، منتقدان و مخاطبان شود. به نظرم این مهم است که فیلم بتواند این شرایط گفتگو را به‌وجود بیاوردمن تاکید کردم که فیلمبرداری در یک جا متمرکز باشد، به جای اینکه به همه شهرهای استان گلستان و اطراف برویم که البته لوکیشن های مختلفی هم رفتیم. این به دلیل آن بود که سکانس‌های خارجی زیادی در فیلم وجود داشت. اما مجبور بودیم در یک جا به صورت متمرکز فیلمبرداری کنیم که در استان گلستان و شهرها و جنگل های اطراف کار کنیم. بخش زیادی از کار در بندر گز، انجام شد. خود تنوع و تعدد لوکیشن کار را سخت می کرد اما سکانس جنگ شهری سخت‌ترین سکانس برای ما بود، چه از نظر هنری و چه از نظر تجهیزات.
آقای پروینی در مدیریت و حمایت از تیم ما به گونه ای کمک کرد که کمترین لطمه و کمبود را تجربه کنیم و با کمترین احساس ناکافی مواجه نباشیم. لوازمی مانند ماشین و تجهیزات دهه شصت، که یکی از مهم‌ترین بخش‌ها نگهداری و سرپا نگه داشتن آنها است و در واقع به رسیدگی و نگهداری نیاز دارند و خوشبختانه ما در این مورد کمترین کمبود را تجربه کردیم.
*شما در این فیلم از بازیگرانی بهره گرفتید که طی یکی دو سال گذشته سیمرغ دریافت کرده اند مثل سارا حاتمی که با فیلم اول خودتان موفق به دریافت این تندیس شد و ارسطو خوش رزم، فکر می کنید این ترکیب چه موفقیتی برای فیلم در پی دارد؟
من همیشه می‌گویم که برای من مهم‌ترین مولفه این است که فیلم وقتی به نمایش در می‌آید، بستر گفتگو درباره‌اش فراهم شود و باعث برقراری دیالوگ و گپ و گفت بین ما به عنوان تیم سازنده، با رسانه‌ها، منتقدان و مخاطبان شود. به نظرم این مهم است که فیلم بتواند این شرایط گفتگو را به‌وجود بیاورد. با این حال درباره بازیگران فیلم مثل سارا حاتمی باید گفت که در نقش خود بسیار تلاش کرد و نقش بسیار سختی را هم بازی کرد. در پیش تولید هم تمرین های زیادی داشت. همه بازیگران به صورت کاملاً آماده و با زحمت بسیاری به نقش خود عمل کردند و در واقع برای ما بسیار ارزشمند بودند. آقای خوش رزم هم همینطور تلاش زیادی داشت. به نظرم هر فرد در موقعیت مناسب خود قرار گرفته و در جایگاه درست خود در این فیلم ایفای نقش کرده است. این فیلم از نظر نوع بازیگر، چیدمانی خاص دارد. «کت چرمی» جنس دیگری از بازیگری داشت و این فیلم هم فضای خاص خودش را دارد.
کاخ جشنواره یا سینماهای مردمی برای من تفاوتی ندارند و هر ۲ مهم است. به همین دلیل چه روز اول اکران فیلمم باشد چه روز آخر سعی کردم تا ۱۲ بهمن نسخه کاملی برسانماگر به معیار سلبریتی بودن توجه کنیم، هر فیلمی فضای خود را دارد. من تجربه بسیار خوبی در این فیلم داشته‌ام و با وجود چالش‌های فراوان، کار برایم بسیار سخت بود. روزهایی بود که شدت فشار بر من و دیگر اعضای گروه زیاد بود و شرایط بر ما سخت می‌گذشت. روزهایی بود که ارسطو خوش رزم در وضعیت نامساعدی قرار گرفت. اما خدا را شکر که به‌رغم تمام مشکلات، همگی ما توانستیم از پس این مسیر پرچالش، که همچون جنگلی پرپیچ و خم بود، برآییم. ارسطو در یکی از مسیرها دائم باید بالا و پایین می رفت و حدود ۱۶ یا ۱۷ بار تکرار این مسیر و بالا و پایین رفتن ها چالش برانگیز می شد.
*نسخه ای که امروز می بینیم نسخه کامل و ایده آل شماست؟ با توجه به اینکه روز اول هم نمایش دارید؟
کاخ جشنواره یا سینماهای مردمی برای من تفاوتی ندارند و هر ۲ مهم است. به همین دلیل چه روز اول اکران فیلمم باشد چه روز آخر سعی کردم تا ۱۲ بهمن نسخه کاملی برسانم. فیلم سنگینی بود و سه هفته پیش فیلمبرداری ما تمام شد اما سعی کردیم بعد از آن، فیلم را به صورت کامل برسانیم. فیلم، با کیفیت بالا و در بهترین حالت ممکن تهیه شده است.
*فکر می کنید فیلم در کدام بخش‌ها می تواند بهتر ارزیابی شود؟
در خصوص داوری جشنواره امسال، انتظار می‌رود که فیلم در بخش‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. تلاش ما بر این است که بهترین کیفیت را ارائه دهیم؛ جدای از اینکه جایزه‌ای کسب کنیم، خلق یک اثر هنری با کیفیت و ثبت آن به عنوان یک رزومه کاری برای هر یک از اعضای تیم حائز اهمیت است. من سعی کردم بهترین خود را به نمایش بگذارم و تجربه قبلی‌ام در این زمینه به من کمک کرد.
جشنواره فیلم فجر فضایی خاص و نشاط‌آور دارد. این جشنواره، آینه‌ای برای زبان سینمای ایران است و یک رویداد مهم به شمار می‌رود. علاوه بر این، زمانی که من در فیلم‌های کوتاه فعالیت می‌کردم، جشنواره فیلم کوتاه تهران بیشتر برای من جذاب بود چرا که ارتباط نزدیکی با آن داشتم. حضور در این جشنواره برای من از هر جشنواره‌ای در خارج از کشور مهم‌تر بود، زیرا آن‌جا فضایی پویا و مثبت وجود داشت و مورد قضاوت قرار می‌گرفت.